Maandelijks archief: maart 2017

Rivierenbuurt hitte-eiland?

Den Haag, Grijs, Groen, Klimaatbestendige stad, Maatregelen, Temperatuurverschillen, UCAM,

Naar aanleiding van het recente onderzoek naar de Rivierenbuurt als hitte-eiland kwam een vraag binnen, waar zich de hitte-eilanden nu precies bevonden. Zoals aan het einde van dat artikel uitgelegd, is de UCAM-rekenmethode op de wijk als geheel toegepast. Overal in de wijk is het heter dan het officiële weerbericht, vooral op tijdens hete periodes natuurlijk. Maar dat verschilt sterk per plek. Dat het optreedt in gebieden met dichtbebouwde oudbouw is voor de hand liggend.
Wat vooral verwondert, is dat er bij nieuwbouw in de Rivierenbuurt nauwelijks of geen rekening lijkt gehouden met het hitte-eiland-effect. Zoals het Haagsch Hof (zo’n acht jaar oud), waar Hanneke en ik twee jaar woonden, maar zekernog meer bij nog recentere nieuwbouw, zoals aan de Maasstraat.

Nauwelijks groen rond het ondiepe water. De duivelswandelstokken in de stalen bakken zijn inmiddels verpieterd.

In het hele Haegsche Hof op het voormalige terrein van de Staatsdrukkerij en uitgeverij zijn maar enkele bomen te bekennen. Eindelijk is recent een tiental bomen geplant aan de Christoffel Plantijnstraat, maar dat is dan ook bijna alles. Het meeste overige groen is door bewoners zelf aangebracht in boomspiegels, geveltuintjes en bloembakken.
Terwijl er in de (relatief) brede autovrije straten toch veel meer mogelijk zou zijn geweest als daar vanaf de tekentafel rekening mee was gehouden.
Ook biedt het zeer ondiepe water aan het Hillebrant Jacobsplein volgens deskundigen geen verkoeling, maar versterkt het juist het hitte-eiland-effect.

Steenklompen aan de Maasstraat, zonder een sprankje groen.

Nu kun je zeggen dat er bij de aanleg van het Haegsch Hof (acht jaar geleden) nog weinig bekend was over het hitte-eilanden. Maar dat Blauwhoed, aannemer van de nieuwbouw aan de Maasstraat (die in 2015/16 opgeleverd werd) daar nog niet van schijnt te weten is wel verwonderlijk.
Als je door de nieuwe buurt rijdt, zie je nauwelijks bomen, bloembakken of water. Ondanks het feit dat hier vele honderden nieuwe bewoners zijn gehuisvest, lijkt niet gedacht aan hun welzijn, waarvoor toch echt meer groen nodig is. Op de wervende plaatjes van het project zie nog wel wat groen, maar in werkelijkheid is het meer dan treurig. Ook de binnenterreinen zijn niet veel meer dan parkeerplaatsen. Wat er al aan groen is, komt van de bewoners.

Laatst hoorde ik op de radio een expert praten over bewonerswelzijn. Hij zei zoiets als: “Steeds meer mensen komen in de stad wonen, en ook steeds meer in appartementen. Het is jammer dat bij de huidige nieuwbouwprojecten (vooral in centraal gelegen wijken) nauwelijks rekening gehouden wordt met de (groen)recreatiebehoefte van die toekomstige bewoners. De gemeente geeft stukken grond uit, en daarop wordt gebouwd door projectontwikkelaars, punt uit! Aan groen, water en andere recreatiemogelijkheden wordt niet of nauwelijks gedacht. Van integrale plannen, gericht op het dagelijks aangenaam kunnen werken en leven, ook door kwetsbare groepen, in en rond die projecten is geen sprake.”
Ik weet niet meer wie dit zei, maar hij had groot gelijk. Dit soort nieuwbouw is treurig, treurig…

Haagse Rivierenbuurt: onacceptabele hitte

Den Haag, Groen, Maatregelen, Temperatuurverschillen, UCAM

Esther Peerlings & Bernice Kuijpers, studenten aan Universiteit van Wageningen deden onlangs onderzoek naar het hitte-eiland-effect in de Haagse Rivierenbuurt. Daarbij werd o.a. de UCAM-methode gebruikt, ontwikkeld door Witteveen en Bos., waarover hier eerder werd bericht.
Hieronder hun bevindingen. E.e.a. is samengevat in een poster,  daaronder.

De Rivierenbuurt in Den Haag is een dicht bebouwde buurt met weinig vegetatie. Er is door lokale bewoners wel eens geklaagd over hitte. De extra hitte in de buurt komt door de grote oppervlaktes zonder vegetatie en de manier waarop het beton en asfalt de warmte vasthouden. Dit brengt gezondheidsrisico’s met zich mee. In de Rivierenbuurt is het extra belangrijk dat het hitte eiland wordt tegengegaan, omdat er een verzorgingstehuis in de buurt ligt met mensen die extra kwetsbaar zijn voor de extra hitte.

UCAM-methode

De UCAM methode kan gebruikt worden om de kwaliteit van een buurt te kwantificeren en te zien waar verbeteringen het meeste effect hebben. UCAM is ontwikkeld door Witteveen en Bos in samenwerking met het KNMI en Wageneningen universiteit. Het kan gebruikt worden door beleidsmakers om een specifieke buurt te analyseren op het gebied van omgevingskwaliteit.

In de Rivierenbuurt wordt de omgevingskwaliteit momenteel gekwalificeerd als ‘onacceptabel’, met name omdat de hitte index hoog is door weinig vegetatie en zwarte daken.

Om de omgevingskwaliteit te verbeteren stellen we (de onderzoekers) voor meer vegetatie toe te voegen aan de buurt (van 5% naar 10%) en de daken te witten. De vegetatie zal verkoelend werken en de witte daken reflecteren het zonlicht in plaats van dat deze wordt opgeslagen. Na deze maatregelen zal de omgevingskwaliteit verbeteren en gekwalificeerd worden als ‘risicovol’. Dit is nog steeds hoog voor een buurt met relatief veel kwetsbare inwoners, maar zal de hitte in de stad wel verminderen.
De toepassing van groene daken zou de omgevingskwaliteit van de buurt nog  verder kunnen verbeteren, maar deze maatregelen zijn relatief duur en staan verder nog meer in de kinderschoenen.

Reactie

Naar aanleiding van dit bericht ontvingen we een vraag van een bewoner van de Rivierenbuurt: “Geldt nu voor de hele buurt dat het een hitte-eiland is?”
Reactie van de onderzoekers op deze vraag is: “De UCAM methode analyseert de buurt als één geheel. Volgens deze methode is de gehele buurt dus een hitte-eiland. Aangezien de Rivierenbuurt niet heel groot is, kan je zeggen dat het hitte-eiland inderdaad voor de hele buurt geldt. Dat betekent niet dat er geen verschillen in temperatuur binnen de buurt kunnen zijn. Verder is het belangrijk om te weten dat het hitte-eiland voornamelijk plaatsvindt tijdens hittegolven. Tijdens een warme dag zal dus de hele buurt waarschijnlijk warmer zijn dan in een landelijk gebied op dezelfde dag, dat effect is kleiner op een koudere dag.”
Klik voor een groter pdf-bestand HIER.