(bijdrage van Hanneke van Veen)

Wim van Heteren woont in Veenendaal en is groendeskundige, die iets wezenlijks aan de orde stelt. Hij was jaren gemeenteraadslid, maar na zijn pensionering bleef hij actief op groengebied. Voor zijn woonplaats maakte hij – op verzoek van het gemeentebestuur – een berekening van de waarde van bomen en ander groen. Daarbij kwam hij uit op een bedrag van circa 9 miljoen euro voor 28.493 bomen en 7 miljoen voor al het andere groen. In totaal: 16 miljoen euro.

Behalve financiële waarde hebben bomen ook maatschappelijke waarde. Door hun zuurstofproductie, opname van kooldioxide en fijnstof, het reduceren van geluid en niet in de laatste plaats door het aangenamer maken van het stadsklimaat door schaduwwerking.
Van Heteren: “In Veenendaal heb ik op 1 meter hoogte – bij windstil weer – op de bestrating in de volle zon een temperatuur gemeten van 39 graden, terwijl het onder een forse boom slechts 27 graden was. Kortom: bomen beïnvloeden sterk het klimaat in een stad. Zonder groen is een stad onleefbaar!”

Van Heteren (en velen met hem) vindt het merkwaardig dat in de gemeentelijke begroting op het openbaar groen niet wordt afgeschreven, ondanks dat er veel in groen wordt geïnvesteerd. Groen komt niet voor in de balansen van gemeenten, provicies en Rijk. Daarom maakte Van Heteren een rekenmodel, waarmee – op basis van de vervangingswaarde van het aanwezige groen – de kosten van onderhoud en afschrijving in beeld gebracht kunnen worden. Daarnaast geeft het model aan wat de werkelijke (dag)waarde van het groen is.

Ook de maatschappelijke waarde van het groen wordt door hem financieel vertaald. Die bestaat uit de klimatologische waarde, de economische waarde en de ecologische waarde, die weer van invloed zijn op de gezondheid en het welbevinden van bewoners. Die maatschappelijke waarde is vele malen hoger dan alleen de financiële. In het geval van Veenendaal is dat bedrag meer dan het tienvoudige van alleen de financiële waarden: zo’n 180 miljoen.

“Wees vooral zuinig op het groen en kap niet zomaar een boom,” aldus van Heteren. “Een volwassen boom kan per jaar fijnstof en broeikasgas verwerken van 10.000 autokilometers. Als we de 25 grote beukenbomen op het Stationsplein van Veenendaal zouden kappen, dan moeten we, om hetzelfde bladvolume te behouden, maar liefst 22.700 jonge bomen planten. Oftewel, die zijn gewoon weg niet te compenseren. Wil/moet je (vooral oude) bomen vervangen, dan moet je tijdig, lang voor het einde van die bomen, beginnen met herplanten op andere plekken.  Dat is een goed groenbeleid.”

PS Inmiddels blijkt dat al meer mensen en instituten dergelijke berekeningen aan het maken zijn of gemaakt hebben. De VHG publiceerde in 2010 al een onderzoek Meerwaarde van groen over dit onderwerp, waarin de totale waarde van het Nederlandse openbaar groen werd berekend op een kleine 20 miljard euro.